Lokunarstefna Svandķsar Svafarsdóttur.

Nśna liggur fyrir alžingi frumvarp til laga um nįttśruvernd,boriš fram af Svandķsi umhverfisrįšherra og ķ blöšunum er hśn aš męra žetta sem einstakt framlag til nįttśruverndar fyrir allt śtivistarfólk og afkomendur okkar um alla framtķš,en bķšum ašeins viš hvaš felst ķ žessu frumvarpi og ekki sķst hvaš er śtivistarfólk aš hennar mati. Žį fer heldur aš draga skugga yfir glysiš,ef viš byrjum į žvķ aš skoša skilgreiningu hennar į śtivistarfólki,žį er žaš svona samkvęmt "Hvķtbók"VG śtivistarfólk er eingöngu žaš fólk sem feršast um aš tveim jafnfljótum og framsettnig lagafrumvarpsins snišin aš žvķ.

En hver eru žį ekki samkvęmt žessu śtivistarfólk,žaš er einfalt,,Allir sem feršast um landiš öšruvķsi en gangandi,sem sagt akandi,rķšandi,hjólandi fólk er ekki śtivistarfólk,žetta er beinlķnis sagt ķ žessari bók hennar og öll hennar męring mišast śt frį žvķ,,en ef viš gefum okkur aš žeir sem vilji og geti feršast um gangandi séu um 5000 mans žį er samkvęmt félagatali annara śtivisthópa sem ekki hljóta nįš fyrir augum hennar 55 til 60 žśs mans sem engann rétt eiga į aš feršast um landiš eša hįlendiš,,žar meš tališ eru barnafólk sem feršast um į bķl,allir sem vegna aldurs eša veikinda eru ekki fęrir um aš feršast gangandi og nżta žvķ bķlinn sinn,allir žeir sem eru fatlašir į eitthvern hįtt og heftir til göngu,,,, allt žetta fólk er flokkaš sem annars flokks fólk og réttlaust samkvęmt žvķ.

Feršafrelsi var sett ķ lög į Ķslandi ķ fyrstu lagasettningu sem gerš var hér į landi til aš tryggja jafnan rétt allra til ferša og farar um landiš,og veriš tiltöluleg sįtt um žaš fram aš žvķ aš Öfgahyggjufólk fór aš fetta fingur śt ķ žaš frelsi og starfar eftir žeirri hugsun aš öll dżrinn ķ skóginum eigi aš vera vinir,bara sum meiri vinir en ašrir og svo ęšstuvinirnir sem allt mega.

Stofnašur var žjóšgaršur į Vatnajökulsvęšinu og įtti hann aš vera öllum heiminum til fyrirmyndar og žar įtti aš rķkja sįtt um starfsemi hans og alla framkvęmd,,En hvaš skeši,,Žaš er allt logandi ķ deilum um starfshętti stjórnenda garšsins,orš eru svikin,orš eru rangtślkuš,mestu vinavęšingin alsrįšandi,sett eru fram hugtök eins og "ósnert vķšerni" žeim sķšan breytt ķ "lķtt snortin vķšerni" alllt eftir hentugleikum,breytir engu žó aš oršiš sem vitnaš er ķ "Wildernes" žżšir ekkert annaš en "óbyggšir" ķtrekašar sįttarumleitanir hinna óęskilegu(annara en göngumanna)hunsašar gjörsamlega ,fundargeršir rangfęršar lokunarsinnum til hagsbóta.

Einu felagi er fengiš nįnast einokunarvald ķ garšinum og eiga žeir aš fį leyfi til aš byggja upp skįla og ašstöšur og jafnframt žvķ aš reka feršažjónustu į svęšinu,nįnast alfariš einir eiga žeir einnig aš sjį um gęslu og ķ žeirri stöšu geta žeir nįnast eftir gešžótta kęrt fólk fyrir żmsar sakir og žį lendir žaš į vegfarandanum aš afsanna sekt sķna,ég hef upplifaš žaš aš fólk var įsakaš fyrir utanvegaakstur af žeirr sök einni aš žaš var į breyttum hśsbķl og žaš var gert ķ Nżjadal af skįlaverši sem žar var aš rukka ašstöšugjald og ašspuršur hvort hśn vęri virkilega aš bera upp į viškomandi utanvega akstur,,var svariš "žiš eruš į bķlnum til žess".

Trekk ķ trekk hafa śtivistarsamtök hinna óęšri reynt aš nį sįttum meš gagnaöflun,og įratuga starfi viš aš skrį og spora götur og slóša og fęra ķ gagnagrunn,en nei og aftur nei ekkert hlustaš eša athugaš,svo langt hefur veriš gengiš aš žaš įtti aš banna alla bjargfuglaveiš af žeirri įstęšu einni aš huglęgt mat skrifstofumanneskju var aš žaš žyrfti aš gera žaš,Engar rannsóknir,engar talningar,engar vettvangsskošanir,,bara huglęgt mat.

Ég hef ekki flokkast sem stušningsmašur Gušlaugs Žórs alžingismanns en viš fyrstu umręšu um frumvarpiš kom hann einn upp og tķndi til įhersluatriši og ķ raun hversu alvarlegt žetta er,rįšherra getur ef hann vaknar ķ vondu skapi lokaš slóšum eša svęšum fyrirvaralaust og jafnvel til žess eins aš hann og félagar getir notiš frišar og einveru įn truflunar frį misheppnušu fólki į bķl allt žetta og fl tók Gušlaugur fram og vķst er um žaš aš ég er alvarlega aš hugsa um aš greiša ķhaldinu atkvęši mitt ef žaš veršur til žess aš žessi óhęfa verši stöšvuš.

Jafnréttiselskandi rįšherran brżtur og margbrżtur jafnréttislög um aš fötlušum og öldrušum og öšrum sem óhęgt eiga um vik meš göngu,žeir eru bara hinir óęskilegu og hafa engann rétt į landinu.

Um žśsund mans mętti ķ september fyrir nokkrum įrum og reistu kross ķ minnigu feršafrelsis og žar voru ķ nöprum vindinum fólk ķ hjólastól,barnafjölskyldur,fatlaš fólk įsamt fullfrķsku  fólki meš börn,žó nokkur fjöldi manna og kvenna į sjötugsaldrinum og įkvešnin var svo mikil aš męta aš einn sem velti bķlnum sķnum žegar framdekkiš brotanši undan(óbreyttum bķl) hélt ótraušur įfram meš öšrum til žess aš geta veriš viš athöfnina įsamt žeim sem ķ bķlnum voru,ég hef heyrt athugasemd framįmans varšandi žessa samkomu og var hśn į žį leiš aš hann léti sér ķ léttu rśmi liggja žó hópur mišaldra fólks hittist inn į fjöllum ķ svona ómerkilegum erindargjöršum,sem aš hans mati voru bara hlęgilegt fįlm.

Ég er nokkuš viss um aš SS hafi tekist aš lauma žessu frumvarpi inn į žing til žess eins aš tryggja aš žaš verši aš lögum fyrir stjórnarlok,sem sagt 7% flokkurinn į aš merja ķ gegn hafta og lokunar stefnu sķna og loka žar meš į 93% žjóšarinnar.

Allar athugasemdir sem sendar hafa veriš inn vegna žessa frumvarps hafa veriš hunsašur,gefin var meira en helmingi minni tķmi til aš koma fram meš athugasemdir įšur en frumvarpiš var lagt fram og žeim athugasemdum öllum sem einni stungiš ķ ruslakörfuna įn žess aš žęr vęru lesnar.

Ég hef ekki tališ nema lķtiš brot af žvi sem liggur undir ķ žessum slag og óttast žaš mest aš žetta verši aš lögum og rįšherra sem hefur fengiš į sig dóm vegna valdnķšslu komist enn eina feršina upp meš aš nķšast į 55-60 žśsund śtivistarfóks sķnum 5000 til hagsbóta og fjįrauka.

Ég vona svo heitt og innilega aš žetta nįi ekki fram aš ganga og žessi rķkisstjórn sem kennir sig viš jöfnuš og réttlęti,en starfar ķ raun eftir,Miklir vinir,minni vinir,minnstu vinir,rķkistjórn sem telur žaš vera ķ lagi aš rįšast į kjör fatlaša og eftirlaunafólk og nśna ręšst ķ žaš aš śtiloka žaš frį ešlilegri umgengni um landiš,,,hverfi sem allra fyrst upp ķ Įlfsnes og verši bögguš og hulinn sem allra allra fyrst 


Hinir afskiptalausu.

Ég hef lķkt og stór hluti žjóšarinnar horft į Kastljós ķ gęr og ķ dag og setiš dofinn og svo reišur yfir žvķ sem žar kom fram og į vęntanlega eftir aš koma fram og ég efa žaš ekki aš fólk hefur fyllst hryllingi og višbjóši sķnum į žvķ sem žar hefur veriš flett ofan af,mašur hefur komist upp meš žaš ķ hįtt ķ 50 įr aš misnota börn undir yfirskini mannśšar og trśar og žrįtt fyrir ķtrekašar įbendingar og frįsagnir fórnalamba hans,ekkert veriš gert ķ mįlunum,nįkvęmlega ekkert og žaš er žaš sem hefur gert mig svo reišann,nįkvęmlega ekkert gert žrįtt fyrir vitneskju og višurkennigar hans į gjöršum sķnum,,Ekkert gert,,,ekkert.

Žetta er ķ hnotskurn žaš sem žolendur ofbeldis į heimili og kynferšisbrota žurfa aš horfast ķ augu viš,Žaš er ekki langt sķšan Sigrśn Pįlķna og stöllur žurftu aš žola śtskśfun,nišurlęgingu og afneitun ofanį aš lifa meš atburšinum sjįlfum,börnin ķ Landakotskóla,Biskupsdóttirin, og fl og fl,samfélagiš hefur lagst į eitt til aš breiša yfir og fordęma žolendurnar og verja gerendur.

Öll sem lent hafa ķ žessu hafa sömu sögu aš segja,žeim er sagt aš vera ekki meš žessa endemis žvęlu og hętta aš ljśga svona upp į žetta indęla fólk sem ekki hefur gert flugu mein,žaš er ališ į sektarkendinni og sjįlsįsökun žolenda og stór hópur žeirra hefur bugast og hvorfiš į vit algleymisins ķ formi įfengis,lyfja eša dauša,śtskśfun śr fjölskyldum er algeng žar sem fjölskyldan sameinast ķ aš verja gerandann og śthrópa žolanda sem óbótamann,erfišann,og alltaf meš leišindi oftast afleišingar žess sem viškomandi var gert,menn og konur sem oršiš hafa fyrir žessu hafa oftar en ekki flśiš land vegna grófra ašdróttana og jafnvel hótanna žeirra sem styšja gerandann sem lifir sķnu lķfi sem ekkert hafķ ķ skorist,męšur afneitaš börnum sķnum og haldiš afram aš lifa ķ fyrirmyndarhjónabandi meš gerandanum,fyrir öllu žessu eru dęmi sem tala sķnu mįli.

Er žaš nokkur furša aš žolendur brotna į sįl og lķkama og veršur sama um alt og alla og mest um sjįlfann sigég veit dęmi žess aš žolenda var gert aš fara til geranda og bišjast afsökunar į žvķ aš hafa sagt žessa ljótu hluti um hann,hvernig į fólki aš lķša sem lendir ķ slķku.

Žaš er nįnast sama hvar borši er nišur ķ žessum mįlum,sama sagan allstašar og slįandi žaš sem kom fram ķ žęttinum um aš nefndinni sem ętlaš var sérstaklega aš rannsaka Kumbaravog hreinlega segir konurnar ljśga žrįtt fyrir stašreyndir um annaš,skautaš framhjį stašreyndum og fegraš athęfiš.

Ég vann ķ eitt įr meš einum drengjanna sem lenti į Breišuvķk og į žeim tķma kynntist ég honum vel og viš erum vinir enn ķ dag,en hann hefur aldrei nįš sér eftir žį dvöl og hvorki nįš sįttum viš sjįlfann sig né samfélagiš og saga hans eftir žvķ,en gimsteinn fyrir žį sem nįš hafa inn til hans og ekki hęgt annaš en aš lįta sér žykja vęnt um hann,en bęši hann og ašrir sem į žessum heimilum voru sögšu strax frį žvķ sem žar var ķ gangi en var žaggaš nišur og žaš er nįkvęmlega žaš sama ķ gangi ķ dag,Kirkjan,Hvķtasunnusöfnušrinn, nįnast allir sem įttu aš taka ķ taumana,geršu žaš ekki og afneita vitneskju um hlutina og vitir menn segja žolendurnar ljśga,aftur og aftur kemur žaš sama fram,allir sem įttu og gįtu beitt sér žvó hendur sķnar og afneita,sem sagt brugšust gjörsamlega,žrįtt fyrir allann fagurgalan er hismiš grįtt og ógešslegt eitt eftir og kóngulóarvefur ķ öllum skśmaskotum žessa stofnana og ašila og įbyrgšinni varpaša į ašra og nįnast alltaf žolendurnar.

Ég efast ekki eitt augnablik aš fólk fyllist hrillingi og višbjóši viš svona gerningum og žvķ sem komiš hefur fram ķ Kastljósi og bżsnast hęgri vinstri yfir žessu,en ég er nįkvęmlega jafn viss um aš žaš mun ekkert breytast ķ žessum mįlum,allir munu gera sitt besta til aš gleyma svona hryllingi og vona aš žetta komi aldrei fyrir aftur og svo hefst hringurinn om ķgjen og žolendurnir hvaš meš žį,,, jś vonandi jafna žeir sig į žessu eitthverntķman greyin.

En ég get ekki lokiš žessum reišilestri įn žess aš žakka žeim sem hafa hlustaš og tekiš mark į žolendum og gert eitthvaš ķ žvķ og barist fyrir žeirra hönd,slķkir gullmolar eru ómetnalegir og veršur seint žakkaš og vonandi fjölgar žeim sem svo gera,žvķ žaš er 100% öruggt aš žetta į eftir aš endurtaka sig og endurtaka sig og mörg börn eftir aš glķma viš žennann višbjóš og vonandi sest eitthver meš bein ķ nefinu nišur meš žeim og hlustar og huggar og hjįlpar,žaš veit sį sem allt veit aš altof mörg hafa oršiš aš ganga žessa götu ein og yfirgefin,forsmįš og hędd og žį er mér spurn hvor er betri gerandinn eša sį sem breišir yfir ódęšiš,ķ mķnum huga er svariš skżrt,žaš er enginn munur. 


Hvaš er Śtivistarmašur.

Ég sat fund ķ kvöld žar sem fjallaš var um feršafrelsi og vęntanleg lög um nįttśruvernd og voru tveir fyrirlesarar frį Bandarķkjunum,annar meš 20 įra reynslu ķ feršamennsku og slóšamįlum,hinn meš 32 įr sem starfsmašur viš skipulag og rekstur žjóšgarša. Erindi žeirra var virkilega gott og upplżsandi og fjöllušu um skipulagningu vega og slóša,fyrir vélknśinn farartęki og sambśš nįttśru og feršamennsku,en žar sem erindi žeirra er aš mestu til į heimasķšum śtivistarfélaganna sem aš žessu stóšu,Skotvķs,Samśt,4x4 og Lķn žį ęttla ég ekki aš fjalla um žaš,heldur um umręšur sem sköpušust į fundinum um frumvarpiš og žar var talaš um hvaš vęri śtivistarmašur/kona. Spurt var śt ķ skilgreininguna hvaš sé śtivistarmašur og kom einn fundarmanna meš žį tślkun sem er ķ Hvķtbók aš mér skilst aš śtivistarmašur er sį einn sem feršast um landiš į tveim jafnfljótum eša reišhjóli,hvašan sś skilgreining er kominn er mér hulin rįšgįta enda ekki ķ umgengnishóp žeirra sem sömdu žessa blessušu bók og ętla mér ekki aš reyna aš skilja hugarheim žeirra er ķ honum starfa. En skilgreiningin er afar skrķtin svo ekki sé meira sagt og sżnir svo um verši ekki villst aš vęntanleg "umhverfisverndarlög"eru alfariš snišin aš fįum śtvöldum umhverfisofstękismönnum/konum og žörfum žeirra. Ég get ķ raun ekki skiliš svona framsettningar žvķ žśsundir og aftur žśsundir manna og kvenna sem fara um nįttśruna į annann hįtt en gangandi eša į reišhjóli eru snišgengin ķ skjóli žessarar skilgreiningar. Ég hef frį ęsku stundaš śtivist og feršir langar og stuttar,gangandi,hjólandi,į hestbaki og bķl,veriš alin upp viš žaš aš bjarga mér į fjöllum og lįglendi,stundaš skotveiši og veitt ķ hįf fram į fjallsbrśn eša sitjandi nišri ķ bjargi. Ég stundaši köfun og nįši aš skoša fjöldan allann af ótrślegum nįttśru undrum nešansjįvar og ķ vötnum į hįlendinu,Ég eins og žśsundir annara uni mér hvergi eins vel og śti ķ okkar stórkostlegu nįttśru,hvort sem žaš er į hįlendi,lįglendi eša frį sjó,ég hef ekki nokkurn įhuga į aš fara erlendis ķ sumarfrķ,vil heldur eyša žvķ ķ ferš um landiš okkar og fręšast um sögu žess nįttśru og menningu žjóšarinnar sem ég er svo stoltur af aš tilheyra. Ég hef fariš ķ óteljandi feršir meš gjörsamlega óvana feršamenn į jeppum sem sumir hverjir hafa aldrei fariš śt af malbiki og stašiš fyrir stofnun sérstakrar nefndar innann 4x4 sem sérhęfir sig ķ aš leišbeina byrjendum og farar meš žį ķ misjafnlega erfišar ferši alla veturinn,svo kallaša"Litlunefnd"Allir sem ķ henni hafa starfaš og meš henni gefa vinnu sķna og greiša eldsneytiskostnašinn sjįlfir,eins er meš mig og best launin sem ég fę er hrifning og upplifun samferšafólksins af feršinni. Alveg fram aš žvķ aš bakiš į mér gaf sig feršašist ég jafnt gangandi sem akandi,en frį 97 hef ég ekki getaš gengiš langar leišir og als ekki meš bakpoka og hef žvķ snśiš mér alfariš aš žvķ aš feršast um į jeppanum mķnum og labba stuttar vegalengdir śt frį honum,en ég legg mikiš į mig viš aš halda honum ķ góšu lagi og feršafęrum og safna saman fyrir kostnaši viš nęstu ferš,en dagsferš fer léttilega ķ 20 žśsund ķ olķukostnaši. Sem sagt ég hef stundaš śtivist og hįlendisferšir nįnast allt mitt lķf,notiš fręšslu ótrślegra manna sem innręttu mér viršingu fyrir öllu ķ nįttśrunni og aš ganga/aka vel um hana,eins aš jafnvęgi dżralķfsins haldist innbyršist,žvķ frišun į einum stofni getur veriš jafn slęm og ofveiši į öšrum. Ég hef kappkostaš aš kenna mķnum aš bera sömu viršingu fyrir landinu eša eins og einn fyrirlesarinn sagši ķ kvöld,"viš erum öll hérna inni nįttśrverndarsinnar og viljum aš börnin og afkomendur njóti landsins į sama hįtt og viš höfum gert,en žaš er ekki hęgt nema vernda nįttśrunna fyrir komandi kynslóšir til aš njóta.

Eitt er žó kristaltęrt aš viš žurfum aš lifa hérna į landinu og framfleyta okkur eftir bestu getu og žaš gerist meš skynsamlegri nżtingu į landi og fallvötnum og svo skrķtiš sem žaš nś er žį er vatns og gufuorkan sś hreinasta sem völ er į og ef vel er aš stašiš fellur vel inn ķ landslag og nįttśru.

Ég hef heyrt loforš gręnfrišunga sem lofušu svo og svo mörgum störfum ef žetta eša hitt yrši ekki gert,ekkert af žvķ hefur stašist og eru bara holhljóma raddir sem nota loforš um glęsta framtķš en eyšast ķ tómi loftsins sem notaš er viš aš framleiša žau,Žaš er hęgt aš benda į stašreyndir į stašreyndir ofan um žau dęmi og sum samtökin hafa gengiš svo langt aš óska eftir stušningi viš žaš erlendis aš knésetja eigin žjóš og  įkvešna ašila og finnst žaš bara allt ķ lagi.

Eins er žaš merkileg stašreynd aš žeir sem haršast hafa gengiš fram ķ aš fį lokanir settar į,eru ašilar sem hafa tekjur og lifibrauš af žvķ aš selja erlendum feršir į žessi lokušu svęši og eiga aš fį ķ žvķ skini leyfi til aš byggja skįla og ašstöšur fyrir starfsemi sķna og nśna sķšast voru framkvęmdir žeirra stöšvašar er įtti aš leggja rafmagnsstreng undir Markarfljót og rafvęša ašstöšu og hśs žeirra.

Aš žeim samtökum sem héldu fundinn ķ gęrkveldi standa allt aš 55 žśsund mans sem telja sig og sķna vera nįttśruunnendur og śtivistarfólk,en samkvęmt skilgreiningu hvķtbókar VG eru "bara fólk sem feršast um į vélknśnum farartękjum" .En žeirri einföldu stašreynd slepp aš til žess aš komast į žessa lokušu slóša og yfir höfuš į göngusvęšin žarf vélknśin farartęki og um leiš og žau eru nżtt žį veršur skilgreiningin "śtivistarmašur" reykulli og hlżtur eiginlega aš mišast viš aš fęrslan į milli žessara tveggja hugtaka verši žegar "śtivistarmašurinn/konan reimar į sig gönguskóna fyrir utan faratękiš og žį veršur žetta enžį flóknara,žvķ nįnast viš öll sem stundum śtiveru og feršir notum göngur sem hluta af feršamįtanum,žannig aš žį fellur skilgreining Hvķtbókar eiginlega algjörlega um sjįlfa sig og veršur aš marklausu bulli į blaši.

Af hverju er frumbyggjahugtakiš snišgengiš ķ žessum efnum,jś žaš er vegna žess aš forfešur okkar notušu ekki vélknśinn farartęki į mišöldum,aš sjįlfsögšu ekki žį voru žessi faratęki ekki til og engar véla heldur,en kviktré og klyfjahestar og vagnar notašir alstašar sem žvķ var viškomiš og aš sjįlfsögšu hefšu žeir notaš vélknśinn farartęki ef slķku hafši veriš aš dreifa,žaš vantar cirka 10 įr upp į aš viš höfum notaš bķla sem ašalfarartęki hérlendis ķ hundraš įr og hefur žaš fylgt ešlilegri žróun um allann heim,fumbyggjahugtakiš var samžykkt er kvótakerfiš var sett į og ekki geršar neinar kröfur um aš bįtarnir sem notašir vęru,vęru eingöngu knśnir af seglum eša įrum,žaš var talin ešlileg žróun aš vélar vęru komar ķ žį,og hvaš žį eru žeir žį ekki oršnir aš vélknśnum farartękjum,allar skśtur sem fara um heimshöfin meš tilstilli vinds,eru meš vélar sem sjį žeim fyrir rafmagni og eru notašar žegar hin orkan er ekki aš gera sig. 

Nišurstaša mķn er einföld,Allir žeir sem stunda śtivist hvort sem žaš er ķ borgum og bęjum eša sjó og landi,nešansjįvar eša uppi į fjöllum er śtvistarfólk og žaš eru hagsmunarašilar hvaš varšar fyrirhugaša lagasettningu um nįttśrufrišun,Skilgreinig "Hvķtbókar" er huglęgt mat ofstękissinna sem sjį bara žann hluta tilverunnar sem žeir vilja,en sleppa žvķ sem varšar ašra. 


Siguršur Bjarnason Feršabóndi Hofsnesi 80 įra.

                            Afmęliskvešja til Siguršar Bjarnasonar frį Hofsnesi Öręfum

 

Siggi į Nesinu og Höfšarśtan hans

Siguršur Bjarnason Hofsnensi Öręfum varš 80 įra žann 12 nóvember sķšastlišinn og bauš vinum og vandamönnum til veislu aš Kumbaravogi žann 18 nóv,en hélt upp į afmęli sitt heima į Nesi į afmęlisdaginn.

Ég komst ekki til aš vera meš honum žessa daga vegna veikinda,en vegna žess aš Siggi į Nesinu eins og hann er kallašur ķ daglegu tali,er einn af žeim hversdaghetjum sem tekist hafa į viš tilveruna į sinn hljóšlega en stašfasta hįtt sem einkennir Öręfinga og mér og öšrum krökkum sem komu į Nesiš til sumardvala įr eftir įr er ķ fersku minni.

Žar var ekki mikill aušur peninga eša annara veraldlegra tįkna,en žar var ógrynni manngęša og žekkingar įsamt hlżju og viršingar sem borin var fyrir lķfinu og fólkinu sem žar dvaldist um lengri eša skemmri tķma,brunnur sem óspart var ausiš śr og aldrei lękkaši ķ.Mér finnst mannlżsing sś sem Bólu-Hjįlmar lżsir svo vel ķ vķsu sinni er hann sagši um eitthvern sem hann bar mikla viršingu fyrir eiga vel viš um Sigga og hans fókl į Nesinu.

Vķša til žess vott ég fann,

Žótt venjist oftast hinu.

Aš guš į margan gimstein žann,

er glóir ķ mannsorpinu.

Ég kom fyrst į Nesiš sem barn 1961 og var žaš aš žakka stślku sem hafši dvališ žar ein 11 sumur,Margréti Ólafsdóttur frį Karlmanstjörn Vm og lét hśn undan žrįbeišni minni um į komast į žennann sveitabę sem hśn talaši svo mikiš og vel um og enn žann dag ķ dag er ég mjög žakklįtur fyrir aš hafa komist žangaš ķ sveit.

Žegar ég kom žar fyrst var Siggi aš nį sér eftir alvarlegt slys į vertķšinn,veturinn įšur į Ófeigi VE,en hann hafši lent inn į spiliš og lęrbrotnaš illa og svo illa gréri sįriš aš fórutinn snérist aš hluta śt į hliš og hįši Sigga ķ mörg įr,žar til han lét brjóta žetta upp aftur og laga.

En hann lį ekki inni į fleti vegna žessa,heldur tók žįtt ķ bśskapnum sem žį var į foręši föšur hans Bjarna Siguršssonar og aš hluta Helga Stefįnssonar og aš mörgu aš hyggja meš um 300-400 fjįr,4 mjólkandi kżr og 3 kįlfa og vetrunga ķ fjósi,bśiš gaf ekki mikiš af sér eins og algengt var žį sem nś og aukabśgreinar svo sem selveišar viš Skeišarįrósa og viš Ingólfshöfša,fuglatekja ķ höfšanum og akstur vörubķla viš vegagerš voru stundašar af mikilli natni.

Gamli bęrinn

Bęrinn var gamall og aš hluta torf meš timburžilum og śtihśs śr torfi,žetta voru hśs sem öll žöfnušust endurnżjunar og var unniš markvist viš aš byggja nż og fyrsta sumariš mitt var hlaša bygg viš fjįrhśsin og steypan hręrš ķ lķtilli hręrivél og handmokaš ķ og steypan borin ķ fötum upp ķ mótin og eins og venja var į žeim tķma komu sveitungarnir og hjįlpušu til viš steypuvinnuna.

                                                                                            

 

 Siguršur stóš vaktina viš steypuvélina og gekk vinnan hratt fyrir sig og var hęgt aš setja ķ hlöšuna um slįttinn žaš sumar.

 

 

Siggi žarna er veriš aš steypa hlöšuna į nešri bęnum

 

 

 

Siggi eignašist 3 börn meš fyrrverandi konu sinni frį eyjum og byggši upp nżtt tvķbżlishśs į jöršinni og var žaš unniš aš mestu af honum og Helga og var hann žį tekin viš įbśšinni į jöršinni ,įherslan į bśskapnum breyttist meš tķmanum og stundaši hann vörubķlaśtgerš og vann mikiš viš brśarvinnu į Skeišaįrsandi viš akstur į efni og kona hans sem rįšskona viš brśargeršina.

1974 flutti Siggi meš konu sinni til eyja og keypti sér hśs og stundaš vinnu framan af viš fiskverkun en svo į sjó sem stżrimašur į bįtum frį eyjum og žar sem annar stašar fór žaš orš af honum aš hann vęri afbragšsmašur til allra verka og samviskusamur svo af bar og eftir sóttur til vinnu.

En er Helgi lést flutti Siggi aftur ķ Öręfin og tók alfariš viš jöršinni og stuttu seinna skildu žau hjón og Siggi bjó einn meš systur sinni Gušrśnu į Nesinu.

Į žessum tķma var hart lagt aš bęndum aš minnka saušfjįrbśskap og žaš var śr aš slķkur bśskapur var lagšur nišur į jöršinni og snéri hann sér aš refarękt og stundšaši hana um nokkur įr en į žeim tķma var verš į skinnum lįgt og stóš ekki undir kosnaši viš ręktuninni,svo žaš var sjįlfhętt meš refinn,og į tķma leit ekki vel śt um bśsetu į jöršinni og sótt var ķ vinnu į sjó og landi sem gaf eitthvaš af sér og var Siggi stašrįšinn ķ aš halda jöršinni svo lengi sem hann gęti žó ekki vęri bjart.

Į žessum tķma var hann oršin 60 tugur og śtlitiš ekki bjart,žrįtt fyrir žrotlausa vinnu til sjós og lands var oršiš erfišara aš nį saman endum og skrokkurinn farinn aš lįta undann,en ķ sķmtali sem ég įtti viš hann į žessum tķma kemur žaš fram aš hann sé aš huga aš žvķ hvort ekki vęri rįš aš athuga meš aš fara meš tśrhesta śt ķ Ingólfshöfša į gamalli heykerru sem hann įtti og nota gamlann Massey Ferguson til aš draga vagninn,en į žessum tķma var Siggi oršinn vitavöršur ķ höfšanum og hafši nżtingarrétt žar į móti öšrum śr sveitinni.

Ég og ašrir hvöttum hann til aš lįta reyna į žetta og žaš žrįtt fyrir aš tungumįlakunnįtta hans vęri ekki mikil,vęri feršin śt ķ höfša ein og sér upplifun sem tśristar myndu glašir greiša gjald fyrir og ég bent honum į aš jaršeigendur um alt land vęru aš huga aš svipašir feršažjónustu og benti honum į Papeyjarferšir og fl.

Og nśna hófst nżr kafli ķ lķfi Sigga į Nesinu,į skömmum tķma varš hann fręgur langt śt fyrir landsteinana og feršir hans śt ķ höfšann eftirsóttar undir hans leišsögn žar sem hann į sinni eigin śtgįfu af śtlendsku fręddi žį um stašinn og söguna og myndir af honum og farartękinu flugu um alt į netinu, og į skömmum tķma tókst honum meš mikilli vinnu og lżjandi aš snśa fjįrhagsmįlum viš og eignast betri vagna og traktora.

scan0001

 Žaš er ekki hęgt aš gera sér ķ hugalund hversu erfišar žessar feršir gįtu veriš meš gömul tęki og aš fara 2-4 feršir į dag meš leišsögn og göngum upp og nišur sandbrekkurnar og göngu um höfšann taka į lķkamlega og standa svo ķ višgeršum og lagfęringum į tękjum og tólum ķ frķstundum sem gįfust žegar lķtiš var aš gera,er meira en aš segja žaš žegar mašur er kominn yfir sextugt,en hann var hinn įnęgašsti og létt ekkert į  sig fį brasiš,įnęgšur meš aš nį upp góšu lķkamlegu žoli og léttast um mörg kķló hvert sumar og allt gekk upp,mér er žaš alvarlega til efs aš margir fari ķ fötin hans hvaš žetta varšar. ein mynd af honum er sérlega vinsęl og hefur vakiš undrum um allann heim,en žaš er myndin af honum uppi į höfša meš śtrétta hönd og į hana sest viltur Skśmur og er ekki vitaš til aš nema ein manneskja önnur hafi nįš svo til fuglanna ķ höfšanum og žaš er tengdadóttir hans sem bżr įsamt yngsta syni hans į jöršinni ķ dag og halda žau śti öflugri feršažjónustu,höfšinn į sumrin og Hvannadalshnjśkur og ķsklifur į vetrum og hefur Einar fariš flestar feršir ķslendings į hnjśkinn svo vitaš sé.

7221_101124199908035_100000313659793_27382_5374808_n

 

 Ég į ekki žessa mynd og bišst afsökunar į aš birta hana hér,en vona aš mér verši fyrirgefiš.

Siggi hefur nśna lįtiš jöršina ķ hendur yngsta syni sķnum og tryggt žaš aš jöršin veršur įfram ķ byggš og ķ höndum mans sem er jafn umhugaš um hana og Sigga og ķ samtali viš Sigga fyrir nokkrum įrum var hann sįttu viš aš draga sig ķ hlé,žó eins og hann sagši,ég tek svona eina og eina ferš ef mikiš liggur viš.

Ég kom į hann öllum žeim tśristum sem ég gat sem bķlstjóri fyrir Snęland og fl og į feršamönnum var aš heyra aš bóndinn į traktornum hefši ekki veriš minna įhugaveršur en höfšinn og svo merkilegt sem žaš kann aš viršast žį virtust flest allir hafa skiliš heimatilbśnnu śtlenskuna hans og notiš leišsagnarinnar vel og hann og farartękiš įsamt stašnum höfšu markaš sér bįs sem ein heild ķ frįsögnum faržeganna og mešal śtlensku fararstjóranna er hann löngu oršin aš tįkni Öręfana įsamt Skaftafelli og Jökulsįrlóni.

Siguršur og fólkiš hans į Nesinu markašir sér sérstakann bįs ķ lķfi mķnu sem barn og fram į unglingsįr og žrįtt fyrir aš langt lķši oft į milli sķmtala eša heimsóknar til žeirra,žį hefur minnigin ekkert fölnaš og allt mitt lķf hef ég veriš žakklįtur og įnęgšur meš kynni mķn viš žau og viršing mķn fyrir žeim vaxiš er įrinn lķša og žau skipti sem ég kem heim į Nes er eins og aš koma heim.

Hann hefur glķmt viš kransęšarstķfu og krabbamein en stašiš žaš allt af sér sem annaš og ótraušur haldiš sķnu striki,meš heišaleika og sjįlfstęšri hugsun hefur hann markaš sér bįs ķ lķfinu og žrotlausri vinnu trygg aš afkomendur hans bśi įfram į jöršinni.

Meš trygglyndi og vinįttu er hann hjartfólgin öllum žeim sem kynnast honum og eru menn rķkir į eftir,honum eru ekki tamar hįvęrar yfirlżsingar,en žegar hann talar žį hlusta menn og taka mark į og hafa gaman af aš spjalla um allt milli himins og jaršar viš hann žvķ hann er vķšlesin og fróšur og fįtt honum óviškomandi og fįir honum fróšari um sögu sveitarinnar hans ķ gegnum tķšina.  

Siggi dvelur nśna į Kumbaravogi eftir heilablóšfall og ęvidegi fariš aš halla,en žessi aldna kempa situr ķ hjólastólnum meš sömu reisn og hann hefur alltaf lifaš,hugurinn heill žó skrokkurinn sé veikur og lśinn af žrotlausri vinnu alla ęvi,en viršing hans og sjįlfstęši óskert og tryggur vinur vina sinna,en hver sį sem hefur getaš kallaš hann vin sinn er rķkur og žaš rķkidęmi endist ęvina śt.

Svo til žķn Siggi,Megir žś lifa lengi enn hress og ern og hafšu žökk mķna fyrir vinįttu žķna og hlżju sem hefur gert mig rķkann frį barnsaldri og njóttu ellinar sem best. 

                                                       

Siggi aš flį sel žaš sést ķ Smala og Pétur Siggi aš flį sel eftir veišar śti ķ Höfša,svona man ég eftir Sigga og žessi mynd af honum og ašrar sem ég į halda į lofti minningu um góša tķma hjį góšu fólki.

Hafšu kęra žökk fyrir allt félagi og lifšu heill. 


Öfgar i nįttśru og dżravernd.

Ég horfi um daginn į frétta skżringaržįtt varšandi antilópur og ašra dżrastofna sem er nįnast bśiš aš śtrżma ķ upprunalandi sķnu ķ Afrķku og eru nokkur hundruš žessa dżra eftir žar og fer ört fękkandi og žaš er nįnast śtséš um aš žeir nįi sér į strik aftur ķ frišlandinu sem žeim er ętlaš og verša sennilega śtdauš eftir nokkur įr.

En fyrir nokkrum įratugum fengu bęndur ķ USA dżr af žessum stofnum frį dżragöršum og hleyptu į landiš sitt sem er vķšįttumikiš og uxu stofnarnir hratt žar og į nokkrum įrum komust žeir yfir žśsund dżr og ķ dag eru tugžśsundir žessara dżra į svęšinu,bęndur hlśšu aš dżrunum og stušlušu aš vexti stofnana vel og dyggilega og eftir žvķ sem dżrunum fjölgaši óx žörfin į aš grisja stofnana meš žvķ aš fella įkvešiš magn į įri.

Į skömmum tķma varš žetta vinsęl veiši og lķkt og veršiš į hreindżrum hefur žróast hérlendis og afkoma bęndanna batnaši svo mjög aš margir žeirra lifa af žessu góšu lķfi ķ dag og gęta žess vandlega aš ekki sé tekiš of mikiš,žannig aš stofninn geti vaxiš og stękkaš og eins til aš halda veršinu į skotleyfi ķ sem hęstum hęšum,žannig aš žarna eru stofnar sem eru aš deyja śt ķ heimahögum aš dafna og žrķfast og fjölga sér,bęndur aš afla sér tekna og veišimenn aš svala veišžrį sinni,og komiš er ķ veg fyrir śtdauša tegundanna og möguleikar į aš koma žeim til ķ Afrķku aftur.

En nśna er žessu lokiš,nįttśruverndarsamtök ķ USA hafa nįš žvķ fram aš bannaš sé aš rękta,veiša eša ala žessi dżr ķ öšru landi en upprunnalandi,og žaš žrįtt fyrir aš dżrin séu ķ śtrżmingarhęttu ķ sķnu upprunalega umhverfi.

Formašur žessara Nįttśru og dżraverndunarsamtaka sagši ašspurš ķ žessum žętti aš žaš vęri samdóma įlit hennar fólks aš žaš vęri betra aš dżrin dęju śt en aš žau séu veidd ķ öšru landi,breytti žį engu hversu vel hefši tekist til meš aš fjölga dżrunum ķ nżjum heimkynnum og įętlun um aš nota žau til aš koma ķ veg fyrir śtdauša ķ heimalandi žeirra,sem sagt betra aš gera žau śtdauš en aš veiša žau og rękta annarstašar.

Fyrir ekki mörgum įrum kom formašur dżraverndunarfélagsins hér ķ borg óttans ķ sjónvarpsfréttir og var žar veriš aš fjalla um aš kanķnur vęru aš śtrżma Lunda ķ Sęfelli ķ Vestmannaeyjum,meš žvķ aš grafa sig ķnn ķ lundaholurnar og leggja žęr undir sig og valda meš žvķ truflun į stofninum og varpi og viš žęr ašstęšur hverfur lundinn į žvķ svęši.

Formanninum fannst žetta ekki mikiš mįl žó aš litlu sętu kanķnurnar vęru aš koma sér fyrir ķ fallegum brekkunum og žó aš lundanum fękkaši žį skipti žaš engu mįli žvķ žaš vęri nóg til af honum og gerši lķtiš til žó hann hyrfi.

Į Hornströndum er refurinn bśinn aš nį sér svo vel į strik aš mį segj aš um ofjölgun sé aš ręša og sękir hann bęši lengra og dżpra ķ björgin eftir ęti og leggst meir og meir į bśfénaš  og fugla sem verpa į melum og mżrum.

Ekkert er gert til aš grisja stofnin og nįttśruverndarsinnum finnst žetta ešlilegt og bara fallegt aš sjį skolla koma óhręddann nįnast heim ķ byggšir til aš nį sér ķ ęti.

Ég veit ekki um hvaš öšrum finnst en mér finnst žetta fįrįšnleg og umhugsunarverš ašferšarfręši fólks sem vill hafa allt svo nįttśrulegt og fķnt śti į landi žau skipti sem žau skreppa ķ frķ hérlendis,en skeyta engu um afdrif žeirra sem fyrir verša.ég ętla svo sannarlega aš vona aš svona öfgar nįi ekki aš festa sig ķ sessi hérlendis.   


Af beitarmįlum saušfjįr og manna.

Ég hef undnfariš ekki geta varist žeirri hugsun aš margt sé lķkt meš sauškindinni og mannfólkinu og ęfiferil,hvori tveggja eru hjaršdżr og žó aš mašurinn sé talin ęšri ķ fęšukešjunni er hegšan hans um margt lķk kindanna.

Į vorinn fęšist lambiš og elst upp viš hliš móšur sinnar,en hefur litla sem enga viškynningu af föšrurnum,sem įšur var notašur ķ bókstaflegri merkingu viš aš geta lömb meš įnnum žó svo aš stór hluti žeirra sé sęddur meš röri og sęšiš fengiš į til žess geršum sęšisbönkum,sama žróun er aš eiga sér staš ķ auknum męli mešal mannfólksins,ķ flestum tilvikum eru svokallašar forystuęr sem hinar kindurnar fylgja,misjafnlega viljugar žó,hjį manninum eru sambęrileg heiti stjórnmįlamenn og sitt sżnist hverjum um įgęti žeirra.

Ęrin venur lambiš snemma į aš matast į grasi og öšrum gróšri og sękjast žęr mikiš ķ aš éta į bönnušum svęšum,sama į viš um mannin žó aš ķ óeiginlegri merkingu sé,en ungvišiš er fljótt aš lęra aš draga athyglina frį sér meš žvķ aš benda į galla annara og fer į beit ķ mannorši viškomandi,žessi beit veršur markvissari meš įrunum og oft gangnleg viš aš koma sér įfram ķ lķfinu,lķkt og lambiš sem er fljótt aš lęra aš grasiš į einum staš er betra en į öšrum.

Reglega leggst kindin į meltuna og jórtrar į žvķ sem hśn žegar hefur sett ķ sig til aš nį fullri nżtingu į matnum,į mešan mannfólkiš hamast į sömu vömminni hjį einstaklingnum og jórtar žį į mannoršinu aftur og aftur.

Kindurnar fęra sig um set eftir beitargęšum į mešan mannfólkiš fęrir sig til į mannoršsbeitinni og snżr sér aš öšrum einstaklingum og įhugamįlum.

Svo į haustin er saušum safnaš saman til vetrardvalar og slįtrunnar,hjį mannfólkinu mį likja žessu viš aš į hverjum tķma er eitthverstašar veriš aš etja ungu fólki ķ strķš og žar er mikil slįtrun ķ gangi meš hinum żmsustu ašferšum og tólum,en žar er eitt ólķkt meš saušfénu aš herirnir eru sendir af staš meš blesssun trśarleištoga,sem blessa vopn og menn,sambęrilegur ašili ķ slįturhśsi kindarinnar er Dżralęknirinn sem veršur aš višurkenna ašferšir og vopn.

Aš lokinni slįtrun eru žęr rollur sem sluppu viš žennann leišangur settar į hiš besta fįanlega fóšur og žaš er vakaš yfir žvķ aš ekkert vanti,og hin venjulega hringrįs heldur įfram,getnašur meš gömlu ašferšinni eša nżju,frišur og ró yfir veturinn og svo kemur voriš og saušburinn hefst.

Hjį mann fólkinu er sambęrilegt aš loknu strķši er allt gert til žess aš bęta mannlķfiš og efla žess dįš og best fįanlega fóšur og menntun įsamt ummönnun,ekkert er of gott eša mikiš og svo kemur nż kynslóš og hringurinn hefst aš nżju.  

Nöturleg samlķking og langt sótt,en ef grant er skošaš,hvaš žį  


Svartfugla og Lundaveišar.

Frį barnęsku hefur mér alltaf hlakkaš til žegar voriš kemur og fuglinn sest upp ķ björgin,žį eitthvern vegin var veturinn bśinn og loftiš fylltist af fuglakliš og björgin lifnušu viš,lķkt og bergrisar af vetrarblundi og allt išaši af lķfi,vertķšinni lokiš og menn konur og börn litu upp frį amstri hversdagsins og undirbśningur alskyns śtiveru og samkomum hófst.

Ķ lķfi eyjamanna hófst mjög svo sérstakur tķmi,fjallamenn tóku aš huga aš vašnum og varpi og śteyjarfélögin aš gera skįlana klįra og laga žaš sem skemmst hafši um veturinn,žvķ nś leiš aš eggjatöku og bjargsigi og svo fóru aš sjįst trillur og bįtar stefna ķ įtt aš Sślnaskeri,Sušurey,Bjarnarey og öllum hinum,menn sįust ķ brekkum Dalfells į leiš ķ Blįtind og ķ vķkini viš Ystaklett.

Og svo komu žeir aftur angandi af fugladriti og Fżlsęlu og gallinn śtatašur,sem sagt žeir ylmušu af vori og fjöllum,ķ farteski žeirra voru stampar og kistur fullar af eggjum og nęstu vikur var mikiš um aš svartfuglegg vęru į matboršinu og sitt sżndist hverjum um hvernig žau brögšušust best,fersk eša smį stropuš,linsošin eša harš,en allir voru sammįla um aš žetta vęri ómissandi matur į vorin.

Stundum kostuš žessar feršir meira en til stóš aš greiša og sumir meš lķfi sķnu,ašrir slösušust eftir fall eša ķ sigi,fašir minn greiddi sitt verš meš lķfi sķnu ķ Sślnaskeri voriš 1958.Žessi slys drógu žó ekki śr mönnum kjarkinn viš bjögin og voru sumir afburšafimir viš klifur og sig,ķ bók Eldeyjar-Hjalta er žessu gerš góš skil.

Eftir eggjatķmann kom smį hlé fram ķ mišjan jśnķ og žį var fariš ķ björgin aš hįfa bjargfuglinn og žį hófs nżr kafli ķ lķfi bjargveišimanna,žeir sem įttu žess kost aš fara ķ śteyjarnar,lįgu viš ķ skįlunum yfir helgi eša viku jafnvel vikum saman og žaš er mjög sérstakt samfélag,vindur og flug var stśteraš mjög nįiš og spįš ķ hvar vęri best aš sitja viš og helst vęri von į flugi til veiša,žetta samfélag byggši į aldargömlum hefšum og venjum og ungir lęršu af gömlum og kynslóšarbil žekktust ekki ķ žessu samfélagi.

Misjafnt var hversu vel gekk aš veiša og sumir lęgnari en ašrir og veiddu meira,sama var ķ gangi į heimalandinu og almenningum,menn sęttu lagi og fóru ķ klettinn eša śt ķ tind eša Höfša,žessum setum viš veišarnar fygldi leišur gestur sem er lśsin og žó svo mašur nęši aš tķna af sér megniš var ansi oft sem hśn komst ķ aš sjśga og gróf sig undir hśšina og fitnaši vel,var żmsum rįšum beitt til aš nį henni burt,žvķ ekki mįtti slķta hana af og vķst er um žaš aš mörg sįrin eftir hana uršu ljót og įtti žaš til aš hlaupa sżking ķ sįrin.

Ég hélt lengi vel aš žetta vęri bara stundaš ķ eyjum en meš tķmanum komst ég aš žvķ aš žetta var stundaš um allt land žar sem svartfuglinn settist upp og hefšir og venjur meš svipušu sniši allstašar og var žaš tališ mjög svo til hlunnindaaukningar ef bjargveiši fygldi jöršum og hefur žetta veriš stundaš frį landnįmi og į tķmum skipt sköpum um lķfsafkomu fólks.

Eitt var žó öšru fremur sem leiddi af žessum veišum og žaš var aš bjargveišimenn voru mjög svo mešvitašir um afkomu og ašstęšur fugla og lęršu fljótt aš um veišarnar gilti sama lögmįl og ofbeit,žvķ fygldi afkomubrestur og fękkun ķ björgum.

Eyjamenn tóku eftir fękkun ķ lundastofni og brugšust viš meš aš takmarka veišar sķnar og stytta veišitķma,fyrir nokkrum įrum og ķ ljós kom aš ęti fuglsins"sķliš" var aš miklu leiti horfiš og fuglinn svelti,og į endanum stöšvušu žeir alfariš veišar og er žaš stopp enn ķ gildi,žessa įkvöršun tóku žeir įn samrįšs viš Umhverfisstofnun eša eftirlitsašila,žaš kom svo ķ ljós aš žó svo fugli fękkaši ķ björgum į hluta landsins jafnvel fjölgaši honum annarstašar og žaš verulega į sumum stöšum.

Žį allt ķ einu kemur tilkynning um žaš frį SS og Umhverfistofnun aš til standi aš leggja į algjört veišibann ķ 5 įr,žetta kom eins og žruma śr heišskķru lofti,engin samrįš,enginn fyrirvari bara bann.

Blašamašur Bęndablašsins sendi fyrirspurnir til rįšuneytisins og Umhvefisstofnunar um rannsóknir į stofnstęršum,afkomurannsóknir,talningar,eggjatöku og fęšurannsóknir og meš eftirgangsmunum fékkst į endanum svar,löngu eftir aš lögbundin svartķmi var lišin.

Svariš var ķ hęšsta mįta undarleg og skrķtiš,,,Engar rannsóknir,engar į fęšuframboši,engar į stofnstęr,engar į afkomu eša nįttśrulegum afföllum,engar rannsóknir um įhrif af aukinni stofnstęrš į tófuni eša žvķ sem hśn tekur,engar talningar į eggjatöku eša varpi,sem sagt akkurat engar rannsóknir af neinu tagi né heldur heimildasöfnun um nżtingu žessara hlunninda fyrir veiširétthafa eša bęnda.

Hver skyldi žį vera grunnurinn aš banninu,,,, jś Huglęgt mat starfsmanna Umhverfisstofnunar.

Engar rannsóknir af neinu tagi,heldur huglęgt mat starfsmanns į skrifstofu.

Ég veit ekki um ašra en žetta er eitthvaš žaš arfavitlausasta sem ég hef heyrt og ég vildi óska žess aš žetta kęmi mér į óvart,en nei žaš mį eiginlega segja aš žetta sé gegnumgangandi grunnur fyrir żmsum įkvöršunum SS og stofnunarinnar og saman halda žau sķnu striki žrįtt fyrir aš fį į sig dóma fyrir valdnķšslu og illa grundašar įkvaršanir.Ég mun svo sannarlega nota atkvęši mitt til aš koma ķ veg fyrir aš žessir og lķkir öfgasinnar komist ķ rķkistjórn aftur og get ekki bešiš eftir aš žeirra tķma ljśki į žingi alfariš. 


Laugarvegurinn komin ķ svašiš.

Ķ gęrkveldi var ég aš ręša viš mannesku sem hefur mikiš yndi af göngum um hįlendiš og stundar žęr viš öll tękifęri,henni var mikiš nišri fyrir žvķ aš ķ sumar gekk hśn svokallašann Laugarveg,en žaš er gönguleiš frį Landmannalaugum nišur ķ Žórsmörk,og įtti hśn varla til orš aš lżsa įstandinu,gönguleišin oršin nišurtrošin og fjölmargir fariš upp śr slóšanum vegna bleytu og drullu og viš žaš myndast žaš sem kalla mętti utanvegaslóšar og trošast žeir ört nišur vegna mikilla fjölgunar į göngufólki.

Ķ leysingum safnast vatn ķ žessa slóša og rennur svo fram meš tilheyrandi gróšurrofi og umhverfisspjöllum,žetta įstand vesnar meš hverju įri og meira og meira skemmist af umhverfinu.

Annaš sem henni fannst mišur var umgengnin mešfram slóšanum,žar gaf į aš lķta mannaskķt og hunda bak viš hóla og steina,įsamt hlutum žeim er konur nota er žęr hafa tķšir,eins og sagt var viš mig ķ sķmanum žį fannst višmęlanda mķnum ekki tiltöku mįl ef afurširnar hefšu veriš uršašar,en mešfram allri leišinni žar sem skjól var aš finna voru žessar afuršir įsamt žerriblöšum liggjandiį jöršini,hundur viškomandi fór eins og hundum er tķtt aš snušra į leišinni og kom aftur śtatašur ķ žessum afuršum og eftir eins mikla hreinsun og hęgt var aš framkvęma į stašnum,žį ilmaši hann vel og sterkt žaš sem eftir var af leišinni,hundinum eflaust til mikillar įnęgju,en ekki samferšafólki.

Gangan hófst ķ Landmannalaugum og eins og tķtt er meš landann var fariš til fjalla į föstudagskvöldi og inn ķ Laugar var komiš um 21,30 og žar slegiš upp tjaldi og fariš aš gera sig klįr til aš matast og elda mat fyrir börnin og kunnigja sem meš var ķ för,en hann hafši žaš hlutverk aš trśssa farangur og annast börnin žessa 3 daga sem feršin įtti aš standa,eftir matin sįtu žau og fengu sér kaffi skošušu kort og spjöllušu saman,en žar sem 3 daga ganga var framundan var įfengi ekki į bošstólunum,um kl 22,45 kom bįlreišur erlendur tśristi og las žeim tónin į móšurmįli sķnu og skildu žau ekki baun ķ hvaš hann var aš segja,en sįu aš hann var ekki aš blessa žau ķ kristni,eftir smį stund hvarf žessi nįungi į braut og snéri aftur aš vörmu spori meš konu sem merkt var meš barmmerki Ķslenskra Leišsögumanna,hśn talaši sęmilega Ķslensku en bošskapur hennar og žżšing į oršaflaumi erlends var ekki blessun heldur bölvun og skammir fyrir ónęši og truflun įsamt hótunum um aš meira yrši aš gert ef landinn hętti ekki žessu skvaldir og kęmi sér ķ svefnpokana og til aš stytta mįliš žį var žaš sį kostur sem Landinn tók óhress meš nįgrannan og var komin ró į tjaldiš korteri seinna.
Morgunin eftir um kl 05,30 vaknaši familķan viš hįvęrt skvaldur og pottaglamur,var žar kominn erlendur og kompanż aš tygja sig af staš og af žvķ aš Leišsögukonan var žar į mešal gerši višmęlandi minn athugasemdir um ónęši og svefntruflanir sem af žessu stafaši og fékk žau svör aš žetta vęri venjulegur fótaferštķmi ķ heimalandi erlends og félaga og ef landinn vęri eitthvaš óhress meš žaš gęti hann bara komiš sér eitthvaš ķ burtu.

Fjölskyldan fór žį aš taka saman og koma sér af staš enda svefnfrišur ekki ķ boši og lagši hśn af staš c 1 tķma seinna en erlendur,fljótlega dró žó saman meš žeim og voru hóparnir nokkuš samferša žó meš góšri fjarlęg į milli sķn og gekk svo ķ Hrafntinnusker ,voru hjónin žó į undann,ķ skerinu var skįlinn fullbókašur og uršu žau aš tjalda og byrjušu žau į žvķ,žį kom skįlavöršurinn og benti žeim į aš svęši sem žau völdu vęri frįtekiš og var žaš fyrir erlend og co svo žau uršu aš fęra sig į töluvert verri staš,en stašrįšin ķ aš lįta žetta ekki eyšileggja feršina geršu žau sem bešiš var um og komu sér fyrir og geršu klįrt fyrir nóttina,framan af nóttu var frekar ónęšisamt vegna vešurs en lęgši er leiš į og kyrrš komst į,kl 05,30 byrjaši skvaldri og glamriš og umgengnin og mitt fólk lagši verulega illa sofiš og pirraš af staš ķ gönguna,sama sagan endutók sig žann daginn og deginum įšur og nśna var gengiš nišur ķ Emstrur,skįlinn fullur tjaldsvęši frįtekiš fyrir erlend og ręs kl 05,30 morgunin eftir.
Žį var gengiš ķ Hśsadal ķ Žórsmörk og hugsaši mitt fólk sér gott til glóšarinnar aš nį hśsi žar og sofa vel.en nei svoleišis įtti žaš ekki aš ganga allt fullt og ekkert plįss,svo įfram var haldiš ķ Langadal og žar fengu žau inni og komu sér vel fyrir og hlakkaš mikiš til aš fį góšan svefn,en nei aldeilis ekki birtist ekki erlendur og fylgdarliš og er žeim vķsaš til ķ sama herbergi og landinn,en hugsušu hjónin žeir fara sennilega snemma ķ hįttinn svo žetta veršur ķ lagi.
En svo létt sluppu žau ekki,samferšafólkiš fór aš elda og gera sér kaffi og nś komu į boršiš įfengisflöskur af hinu żmsasta slagi og nśna var skaldraš og snętt og haldnar ręšur,endaši žetta meš aš skįlavöršurinn kom inn og sussaši į lišiš,žaš virkaši ķ 3 sinn er vöršurinn kom verulega pirrašur,kl 05,30 morgunin eftir byrjaši dansinn aftur og ķ žetta sinn įkvįšu hjónin ķ samrįši viš kunningjann aš koma sér burtu og žaš hiš snarasta,börnin og farangurinn drifinn śt ķ bķl,snarast yfir Krossįnna og śt śr mörkinn meš hraši og ekki stoppaš fyrr en viš Seljarlandsfoss til aš nżta postulķniš,į leišinni ķ bęinn uršu žau aš stoppa į Hellu og koma sér fyrir į bķlastęšinu og halla sér vegna žreytu.Og vegna fyrrnefndrar angann af hvutta,žį var hann settur ķ taum og komiš trygglega fyrir undir bķl,sem varš til žess aš žau voru ręst eftir c 15 mķn af góšhjörtušum dżravini sem fannst illa fariš meš skepnuna,svo heim var ekiš og sofiš og sofiš.
Nišurstaša hjónana eftir feršina,žaaaaš veršur verulega langt žar til žau fara žessa leiš aftur og žau munu foršast öll žau svęši sem erlendur og co sękja į sumrin į Ķslandi.

Ķ alvöru sjį menn ekki hvernig Laugarnar og umhverfi įsamt fjölmörgum öšrum stöšum eru farin aš lįta verulega į sjį eftir hundruš žśsunda tśrhesta og žaš versnar meš hverju įri,Hvernig verša önnur svęši sem nśna eru aš mestu fariš um ķ įkvešnum aksturslóšum,sem į aš loka,en ķ stašinn į aš byggja skįla og slóša aš žeim og ef viltustu vonir ganga eftir,selja gönguferšir fyrir miljarša um svęšin sem fljótt munu drappast nišur ķ mannaafuršir og nišurgrafna slóša eftir misjafna feršamenn og fęla landann frį.

En nei žaš er allt okkur jeppamönnum aš kenna,žó svo aš ķ įratugi höfum viš feršast um žessi svęši og markvist gengiš ķ uppgręšslu og lagfęringar įsamt žvķ aš koma stanslaust į framfęri višvörunum um aš aka ekki utanvega eša valda skemmdum į landinu.

En nei viš erum hinir óhreinu og nįtengdir žeim svarta ķ nešribyggšum,į mešan hinir hjartahreinu į gönguskónum og SS žóknanlegir,fótum troša landiš meš velžóknu umhverfisstofnunar og SS og žaš ķ bókstaflegri merkingu.


Rįšherra umhverfismįla fór meš ósannindi

Frį landnįmi hafa veriš ķ gildi reglur um tjöldun og hafa žęr veriš į žann veg aš öllum sé heimilt aš tjalda eša hafa nįttstaš til 3 nįtta utan alfaraleiša įn sérstaks leyfis frį landeiganda,og į fundi į alžingi var SS spurš śt ķ žetta atriši innann VJG og spyrjandinn var žingmašur frį Akueyri.
Spurt var hvernig verši meš tjöldun innann garšsins,SS svaraši žvķ til aš žaš vęri óbreytt frį žvķ sem veriš hefši og ekki vęri ętlunin aš breyta žvķ.
Žvķ nęst stašfestir SS reglugerš um tjöldun sem er žvert į svariš og žaš sem venja hafši veriš.
Reglugeršin er hér aš nešan.

Reglur um tjöldun
Innan žjóšgaršsins ber gestum aš nota skipulögš tjaldsvęši fyrir tjöld, tjaldvagna, fellihżsi, hjólhżsi og hśsbķla. Fjarri skipulögšum tjaldsvęšum er fólki sem feršast fótgangandi meš allan farangur sinn žó heimilt aš tjalda hefšbundnum göngutjöldum til einnar nętur. Hópar göngumanna žar sem eru 10 tjöld eša fleiri žurfa žó leyfi žjóšgaršsvaršar. Viš tjöldun utan skipulagšra tjaldsvęša skal gęta žess aš valda ekki skemmdum į vettvangi og jafnframt skal bera allt sorp til byggša.

Göngumenn eru bešnir aš hafa ķ huga aš óheimilt er aš tjalda į eftirtöldum svęšum:

Ķ Jökulsįrgljśfrum utan skipulagšra tjaldsvęša
Aš sumarlagi į svęši sem nżtur sérstakrar verndar ķ Öskju
Į lįglendi į Hoffellssvęši og Heinabergssvęši
Į Skaftafellsheiši og ķ nįgrenni Kristķnartinda, einnig ķ Morsįrdal og Bęjarstašaskógi. Ķ mynni Kjósar ķ Morsįrdal er žó heimilt aš tjalda göngutjöldum aš fengnu leyfi žjóšgaršsvaršar.

Samkvęmt žessu žį mį ég ekki feršast eins og ég hef gert ķ įratugi,žaš er aš sofa ķ bķlnum,žar sem ég er staddur ķ žaš og žaš sinniš og ef ég legg bķlnum į stęši viš skįla er mér gert aš greiša allt aš 1200kr fyrir aš fį aš sofa ķ honum og žaš įn žess aš ég nżti eša žyggi nokkra žjónustu ķ eša viš skįla.
Ég er meš allt sem ég žarf ķ jeppanum og hvorki meš tjald,eša vagn af neinu tagi,né heldur sérbśinn bķl.

Spurningin til rįšherra og svar hennar kom fram ķ sjónvarpsfréttum,žarna fer SS hreinlega meš rangt mįl vķsvitandi og žarna kristallast öll ašferšafręšin sem višhöfš hefur veriš ķ sambandi viš žessi mįl,hreinlega fara meš rangt mįl ef žaš hentar betur.

Fyrir nokkrum įrum sóttist ég eftir aš leyfi fyrir žvķ aš gista į įkvešnum staš ķ 3 nętur og nżta til aš fara ķ myndatökur śt frį honum,ętlaši ég aš gista ķ skipbrotsmannaskżli sem hafši veriš gert upp,meiningin var aš komast į stašinn meš feršaašila sem sį um feršir žangaš og fara meš honum til baka 3 dögum seinna,ég talaši fyrst viš žann ašila sem vķsaši mér į aš tala viš Žjóšgaršsvöršinn sem hafši yfirrįš į svęšinu.
Ég leitaši til hans meš erindi mitt og hann tók mjög vel ķ mįlaleitun mķna og taldi ekkert vera žvķ til fyrirstöšu aš lįta žetta eftir mér,en hann sagši aš foręšiš žarna į žessum staš vęri komiš til Umhverfistofnunar og hann yrši aš ręša žetta viš žį ašila,en hann endurtók aš hann sęi engin vankvęši į aš lįta žetta ganga upp.
Nokkrum dögum seinn hafši hann samband viš mig og var hann ekki sįttur,svariš sem hann fékk frį stofnunni var žvert nei,įstęšan jś žetta var ekki hefšbundiš gistisvęši og ekki samkvęmt venju(sem er rugl,žetta skżli er notaš įrlega og oft į įri er nytjarétthafar fara į stašinn til żmisa verka).
Žjóšgaršsvöršurinn sagši viš mig "žaš er eins og žeir hjį umhverfisstofnun séu ķ engu jaršsambandi og hreinlega viti ekkert hvaš žeir eru aš fjalla um".
Lok samtalsins og endir į erindi mķnu ętla ég ekki aš segja frį né heldur stašsettningu eša žjóšgaršs.
En žetta kom mér ekki į óvart,žvķ nokkru fyrr hafši ég sent erindi meš spurningu hvort mér vęri ekki heimilt aš tķna ber ķ poka eša dollu innann žjóšgaršs,svariš var 30bls śrdįttur śr reglugerš og stutt svar žar sem mér var alfariš neitaš um aš tķna ber nema setja žau beint upp ķ mig,allt annaš var stranglega bannaš,žaš er sennilega óžarft aš segja žaš,en mér er rennislétt sama um žetta bann og tķni ber sem aldrei fyrr innan garšsins og set ķ dollur og kyrnur og svei mér žį ef žau bragšast ekki betur svoleišis žegar heim er komiš.


Hugsunarlaus frišun og yfirgangur öfgaverndunnarsinna.

Ęšarbóndi nokkur sem var mikiš ķ umręšunni fyrir nokkrum įrum,fór ekki fögrum oršum um žaš sem hann kallaši "umhverfishryšuverkamenn" og vandaši hann žeim ekki kvešjurnar,sagši žį vilja friša allt og alla nema mennina,refur og minkur įsamt vagfugli vęru aš eyša varpi og leggjast į bśfé sem aldrei fyrr og žetta liš fyrir sunnann kęmi ķ stutt feršalög vestur til aš njóta nįttśrunnar og beršust eins og ljón fyrir alfrišun,en žess į milli žyrftu heimamenn aš bera skašann sem af hlytist.
Hornstrandir hafa veriš alfrišašar i žó nokkur įr og er žar eingöngu ętlast til aš gangandi fari um landiš,um žetta hefur veriš almenn sįtt,en fyrir bragšiš er śtilokaš fyrir žśsundir manna og kvenna aš feršast um svęšiš vegna fötlunar af einu eša öšru tagi,frišunin hefur leitt af sér aš skolli og minkur sękja meira og meira i bjargfuglinn og samkv staškunnugum eru heilu bjargfuglabyggširnar aš hverfa vegna žessa.en vegna hugsunarlausar frišunar į varginum eru Hornstrandir oršnar śtungunarstöš og nśna er hętt aš greiša almennilega fyrir śtrżmingu vargsins og afleišingar žess sjįst staš um allt land og sįst berlega į myndum sem hafa veriš aš berast af nišurfenntu saušfé.
Heimamenn žurfa sem fyrr aš bera skašann vegna draumóra frišunarsinna sem er rennislétt sama um afkomu eša ašgengi žśsunda manna aš landinu.
Nśna eru haršar deilur um Vatnajökulsžjóšgarš og snśast žęr um žetta sama,öfgasinnar vilja loka sem allra stęrstum hluta žess og friša alfariš sér ķ hag,mótmęli yfir žśsund mans gegn žess ofrķki eru hunsuš og nśna stefnir ķ aš allir sem ekki geta lagt į sig krefjandi göngu,fįi aldrei tękifęri til aš sjį žessi svęši,Vonarskaršsleiš og Vikrafellsleiš,nįnast öll śtivistar samtök nema eitt hafa vilja semja og leita leiša til sįtta um feršir og feršalög um landiš okkar,öll nema eitt,stjórnarmenn žess hafa tryggt sér einokunarašstöšu į žessum svęšum og eiga jafnvel aš fį aš byggja fl skįla į svęšunum,žó aš öšrum sé žaš alfariš bannaš,skįlaveršir eiga aš hluta til aš vera į launum sem žjóšgaršsveršir og sjį um eftirlit og kęrur.
Lög sem frį landnįmi hafa tryggt ķslendingum frjįlsa för um landiš og rétt til tjöldunar afnumin,lög sem hafa veriš ķ gildi frį fyrstu lagasettningu og eru skrįš ķ Jónsbók og hafa gilt fram til okkar daga,meš breytingum žó.
vikrafellsleiš į loka vegna óljós hugtaks,sem fyrst var "ósnortin nįttśra" nśna er hugtakiš "lķtt eša ósnortiš" og er sótt ķ óljósa löggjöf erlendis frį.Engar gróšurrannsóknir hafa fariš fram į svęšinu og leišin er um örfoka land,en skįlveršir ķ Dreka hafa barist hart fyrir žvķ aš loka žessari leiš,og hafa ķtrekaš ķ gegnum įrin sagt fólki aš leišn vęri lokuš,žó svo aš žaš sé alfariš rangt og heimatilbśin lokun örfįrra einstaklinga.
Vonarskaršsleiš er lokuš öllum nema gangandi,įstęšan "umhverfisöfgaelķtan"vill njóta leišarinnar ķ friši fyrir vélknśnum farartękjum,žó svo aš gönguleišrnar og aksturslóšarnir liggi langt frį hvor öšrum og skarist į einum staš,samtķmis er elķtan bśinn aš fį leyfi til aš byggja skįla sitthvoru meginn viš skaršiš og vegna samninga viš VJG geta passaš aš enginn fari um žetta svęši nema greiša žeirra samtökum ašstöšu eša skįlagjald,žvķ lögum um tjöldum hefur veriš breytt.
Sömu höfšingjar hafa lagt megna fęš į alla žį sem aka um į breyttum jeppum og kennt žeim um allt sem mišur hefur fariš ķ akstri į hįlendinu og ķ śtvarpsžętti eftir śtvarpsžętti lagt śt af žvķ hversu óvandašir jeppamenn eru,įn žess aš jeppamenn hafi fengiš tękifęri til svara,sami ašili hefur ķ žętti eftir žętti sett fram kolrangar įsakanir og žaš žó aš hann viti betur,tilgangurinn helgar mešališ,žessi įróšursašferš kom įróšursmįlarįšherra įkvešins rķkis vel og mį segja aš hann hafi žróaš hana manna mest og snżst hśn um žaš aš ef ósannindin eru endurtekin nógu oft,fer fólk aš trśa žvķ sem sannleika žetta hafa einręšisherrar um allann heim notaš meš góšum įrangri.
Žśsundir Ķslendinga eiga ekki žess ekki kost aš fara um žessar leišir ķ dag og ķ framtķš ef žetta veršur aš veruleika,vegna žess aš 45 km dagganga er ekki į fęri žeirra,Stjórn garšsins hefur į engann hįtt komiš fram af heilindum ķ žessu og dregiš mjög svo eindregiš taum sinna skošunarbręšra,į kostnaš annara,sveitarfélög,śtivistarsamtök og ašrir hagsmunarašilar hunsašir meš öllu og lögbošin réttur žeirra hunsašur.
Ķ svarbréfi frį Umhverfisstofnun vegna fyrirspurnar Bęndablašsins,varšandi rannsóknir og įstęšur fyrirhugašs 5 įra veišibanns į svartfugli,kemur fram aš "engar rannsóknir" hafi fariš fram į stofnstęrš eša afkomu,"engar rannsóknir eša talningar" hafi fariš fram į varpi eša eggjatöku,banniš vęri byggt į huglęgu mati starfsmanna,er ekki eitthvaš skrķtiš viš žetta.
Žaš er ansi langur listinn um mįlin sem žessir ašilar hafa snišgengiš og eša beinlķnis rangfęrt og mķn nišurstaša er einföld,žvķ fyrr sem VG og žeirra fylgifiskar er komiš frį völdum žvķ betra,žį alla vega er von til žess aš setjast aš samningum um verndun og varšveislu landsins okkar,žannig aš flest allir nema öfasinnar geta sętt sig viš.Žaš vęri draumastašan.

Nęsta sķša »

Um bloggiš

Sigurlaugur Þorsteinsson

Höfundur

Sigurlaugur Þorsteinsson
Sigurlaugur Þorsteinsson

Frá Eyjum,brottfluttur, Læt mig flest mál varða,en hef þó takmarkaðan áhuga á pólitík,en smá samt.mest fróðleik um land og þjóð ásamt náttúrunni

 

Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Nżjustu myndir

  • ...or_2011_073
  • Siggi að flá sel það sést í Smala og Pétur
  • 7221 101124199908035 100000313659793 27382 5374808 n
  • scan0001
  • Siggi þarna er verið að steypa hlöðuna á neðri bænum

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (28.3.): 0
  • Sl. sólarhring: 1
  • Sl. viku: 1
  • Frį upphafi: 0

Annaš

  • Innlit ķ dag: 0
  • Innlit sl. viku: 1
  • Gestir ķ dag: 0
  • IP-tölur ķ dag: 0

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband